دانه يكي، دام دو

اين شعر از زرين تاج قزويني است. فاطمه مشهور به زرین تاج و ملقب به زکیه و طاهره در سال 1196 شمسي در قزوین بدنیا آمد. وی زنی عالم، سخنور و شاعر بود. آثار قلمی متعددی از او بر جای مانده است. زرین تاج، تعداد بسیاری نیز شعر سروده است. او در سال 1276 شمسي به دستور ناصر الدین شاه به قتل رسید. جنازه او را در چاهی انداختند و آن را با آهک و شنگ پر کردند. قاتل زرین تاج یعنی رئیس نظمیه تهران، پس از سپری شدن دوازده سال از این جنایت در شورش زنان در برابر کاخ ناصرالدین شاه در اعتراض به بی نانی مورد خشم قرار گرفت و به دستور شاه پس از کنده شدن ریش‌هایش خفه شد .

وای به حال مرغ دل، دانه يکی و دام دو

خال به کنج لب يکی، طره مشک فام دو

محتسب است و شيخ و من، صحبت عشق در ميان

چون بکنم مجابشان؟ پخته يکی و خام دو

حامله خم ز دخت رز، باده کشان به گرد او

طفل حرام زاده بين! باب يکی و مام دو

ساقی ماهروی من، از چه نشسته غافلی؟

باده بيار می بده، نقد يکی و وام دو

مست دو چشم دلربا همچو قرابه پر ز می

در کف ترک مست بين، باده يکی و جام دو

از رخ و زلفت ای صنم روز من است همچو شب

وای به روزگار من! روز يکی و شام دو

کشته به تير ابرويت گشته هزار همچو من

بسته به تير جادويت، ميم يکی و لام دو

وعده وصل می دهی، ليک وفا نمی کنی

من به جهان نديده ام، مرد يکی کلام دو